Օրանջիայի ձորակում ամեն գարնան մասրենիներն են ծաղկում: Բացվում են վայրի վարդերը՝ դեղին, սպիտակ, երբ գարուն է լինում տաքանում են Օրանջիայի քարերը և խլեզները փորի մաշկը դեղին պառկում են տաք քարերի վրա, լեզուները հանում:
Այն ժամանակ, երբ շեն էր Մանասի խրճիթը, Օրանջիայի ձորակում մասրենիներ չկային, տան պատերի վրայով երկչոտ խլեզներ չէին վազվզում, վայրի վարդերի տեղ բոստանում վարունգն էր ծաղկում:
Մի բարակ արահետ Օրանջիայի ձորակը միացնում էր գյուղի հետ, այժմ այդ արահետն էլ չկա:
Մանաս, ինչու տունդ Օրանջիայում շինեցիր, չգիտեիր որ Դավոյենց Առաքելն էլ աչք ուներ դրած ձորակին, ուր ձյունն ավելի շատ է հալվում, և ձյունի տակից կանաչը ծլում:
Դավոյենց Առաքելը եզան կաշվից տրեխները հագին մի առավոտ աչքի տակով նայեց Օրանջիայի ձորակին, ուր նախրից ետ մնացած երկու հորթ էին արածում և, մտքում դրեց ձորակում ամարաթ կառուցել:
Իսկ երկու շաբաթ անց Օրանջիայում Մանասն էր, քարն ու կիր թափել ոտքերը մինչև ծնկները վեր քաշած ցեխ էր շինում: Ուստան էլ տաշած քարերն էր շարում:
Առաքելը գյուղում չէր, վերադարձին աչքի տակով նայեց շարած պատին հերսոտեց և սրտում զայրույթը պահեց որ առավոտյան Մանասի երեսով տա կռիվ անի Օրանջիայի համար:
Հենց գիտես թե դատ ու դատաստան չկա էլի, որ զոռ ես անում ասաց Մանասը : Օրանջիայում ես պիտի տուն շինեմ Առաքել:
Մանաս իմացիր առաջդ ով ա կանգնած, ես Դավոյենց Առաքելն եմ բա դու ում լակոտն ես:
Եվ առ հա, մի հատ Մանասի գլխին, ձեռքի դագանակով իրար անցան աղմուկ աղաղակ եղավ, Մանասին արնաթաթախ տուն տարան:
Առաքելն էլ նայեց հեռացողներին, պատի տակ գերանի վրա նստոտած մարդկանց էլի սպառնաց և գնաց տուն:
1.Տրված բառերը բաժանի՛ր բաղադրիչների (օրինակ ՝ հրաշամանուկ- հրաշ-ա-մանուկ) և պարզի՛ր, թե բառաշարքերից յուրաքանչյուրն ի՞նչ ընդհանրությամբ է կազմված:
ա) Սահմանադիր, զմրուխտափայլ, կանխավճար, սնափառ, բաղաձայն, պարտատեր, կենսախինդ, ջրամուկ,արևամանուկ, ձեռագործ, նորամուտ:
Սահմանադիր-սահման+ա+դիր
Զմրուխտափայլ-զմրուխտ+ա+փայլ
Կանխավճար-կանխ+ա+վճար
Սնափառ-սնա+փառ
բաղաձայն-բաղ+ա+ձայն
Պարտատեր-պարտ+ա+տեր
Կենսախինդ-կենս+ա+խիտ
Ջրամուկ-ջրա+մուկ
արևամանուկ-արև+ա+մանուկ
ձեռագործ-ձեռ+ա+գործ
Նորամուտ-նոր+ա+մուտ
բ) Կենարար, կենսուրախ, զուգընթաց, ջրկիր, ջրհեղեղ, բանբեր, քարտաշ, տնպահ, լուսընկա, մթնկա, ձնծաղիկ, ռնգեղջյուր, քարափ, մոլեռանդ, հրձիգ, քարտաշ, ակնհայտ:
Կենարար-կեն+արար
Կենսուրախ-կենս+ուրախ
Զուգընթաց-զուգընթաց
Ջրկիր-ջր+կիր
Ջրհեղեղ-ջր+հեղեղ
Բանբեր-բան+բեր
Քարտաշ-քար+տաշ
Տնպահ-տն+պահ
Լուսընկա-լուս+ընկա
Մթընկա-մթ+ընկա
Ձնծաղիկ-Ձն+ծաղիկ
Ռնգեղջյուր-ռն+գեղ+ջյուր
Քարափ-քար+ափ
Մոլեռանդ-մոլ+եռանդ
Հրձիգ-հր+ձիգ
Քարտաշ-քար+տաշ
Ակնհայտ-ակն+հայտ
2.Շարքի բոլոր բառերը, բացի մեկից, նույն ձևով են կազմված: Գտի՛ր շարքում օրինաչափությանը չենթարկվող բառը:
ա) Արևմուտք, նեղսիրտ, գունաթափ, ձկնկիթ, ձեռնպահ:
բ) Ծալապակաս, չարագործ, գործակից, տառակեր, գետաբերան:
3. Ժխտական ապ, դժ, տ, ածանցներով կազմի՛ր տրված բառերի հոմանիշները:
Անգույն, անբախտ, անգետ, անշնորք, անարդյունք, անօրեն, անձև:
Անգույն-Դժգույն
Անբախտ-դժբախտ
Անգետ-Տգետ
Անշնորք-Ապաշնորհ
Անարդյունք-ապարդյուն
Անօրեն-ապորինի
Անձև-տձև